Doe jij het veilig?

“Eigenlijk besef ik me nu pas dat veel keuzes die ik heb gemaakt in mijn leven voortkwamen uit een soort van angst. De veilige weg gekozen. Studie, baan enzovoort. Ook relaties. Te lang gebleven. Lekker veilig. Soms denk ik wel eens; had ik nou maar meer naar m’n gevoel geluisterd. Maar om nu wel gehoor aan m’n gevoel te geven; dat vind ik lastig. Ik weet eigenlijk niet meer zo goed wat ik wil of wie ik ben.”

We stonden op een uitkijktoren. Het begon een beetje te miezeren, maar dat leek hem niet te deren. Het uitzicht was beperkt, wat een mooie aanleiding werd om naar binnen te keren. ‘Buiten’ valt er niets meer te halen, dan maar naar ‘binnen’.

Wat is er toch met veiligheid? Waarom kiezen we toch zo vaak voor de veilige weg?

Hieronder een korte impressie van wat ik in één week heb gehoord, tijdens de wandelingen of naar aanleiding van een (familie)opstelling:

• “Ik durf geen keuzes te maken, omdat ik niet weet wat er uit komt. Daarom maak ik ze maar niet en laat ik het zó ver komen dat de ander ze maakt.”
• “Ik weet al niet eens meer hoe het is om bij mijn gevoel te komen. Als ik dat toelaat weet ik niet wat er achter vandaan komt. Het is stiekem ook comfortabel om daar niet naar toe te gaan.”
• “Vroeger was er geen geld. Dat zal mij niet overkomen. Ik kies maximaal voor financiële veiligheid.”
• “Ik zou het wel graag anders willen, maar dat betekent loslaten. Ik weet niet of ik dat durf.”
• “Iedereen komt altijd naar mij toe voor goede raad, maar zelf bak ik er niks van. Vooral bezig zijn met de ander. Maar mezelf aankijken in de spiegel is te confronterend. Laat staan keuzes maken die in mijn belang zijn. De ander gaat voor.”

De meesten kennen de behoeften-piramide van Maslow wel. Hier staat ie nog een keer afgebeeld. Maslow was een psycholoog die onze behoeften heeft ingedeeld naar ‘fundamentele lagere behoeften’ en ‘fundamentele hogere behoeften’.

In zijn latere onderzoek kwam Maslow tot de conclusie dat ieder mens ergens een keer gekneld zit tussen de fundamentele behoeften van ‘behoud’ en de groeibehoefte naar nieuwe ervaring. Als je wil groeien moet je de ‘aantrekkelijkheid van de veilige situatie’ verkleinen en het ‘gevaar van de groei’ vergroten.

Wat bijna al mijn coachees met elkaar gemeen hebben is dat ze aanbeland zijn in de bovenste trede van de piramide. Alle onderste treden zijn grotendeels ingevuld of aangeraakt en nu is de tijd dat zelfontplooiing aan bod komt. Tja, en daarvoor moet je vaak net weer dátgene loslaten wat je zo geholpen heeft op die andere treden.

Leuk zo’n uitkijktoren. Met treden. Zelfs zonder uitzicht biedt het perspectief.